Một vết nứt hậu môn là một vết rách của da và niêm mạc hậu môn.Trường hợp nhiều vết nứt được coi là không điển hình, và trường hợp này cần đảm bảo bệnh nhân được kiểm tra, xét nghiệm về các bệnh nhiễm HIV, bệnh Crohn, giang mai, lao, hoặc khối u ác tính về huyết học.
Tổng quan
Bệnh nhân mô tả nỗi đau của vết nứt hậu môn là cảm giác như “đi qua kính vỡ” và thường đề cập đến một cơn đau rát có thể tồn tại trong vài giờ sau khi đi đại tiện. Nhiều bệnh nhân có chất lượng cuộc sống thấp hơn vì đau. Chảy máu có thể là một triệu chứng liên quan đôi khi dẫn đến chẩn đoán sai vì bệnh trĩ cũng có triệu chứng này.
Giải phẫu học
- Ống hậu môn là phần cuối cùng của đường tiêu hóa dưới (GI), hoặc ruột già. Nó nằm giữa rìa hậu môn (lỗ hậu môn, hậu môn) ở đáy chậu bên dưới và trực tràng ở trên. Da quanh hậu môn bị keratin hóa, biểu mô vảy phân tầng với các phần phụ của da (ví dụ: Tóc, tuyến mồ hôi, tuyến bã nhờn, đầu dây thần kinh soma rất nhạy cảm với đau).
- Da ống hậu môn giải phẫu (anoderm) cũng bị keratin hóa, biểu mô vảy phân tầng; Nó có các đầu dây thần kinh soma nhạy cảm với đau, nhưng không có phần phụ của da. Niêm mạc ống hậu môn phẫu thuật là hình khối trong khu vực chuyển tiếp và cột trên khu vực này; nó không nhạy cảm với nỗi đau. Niêm mạc trực tràng phía trên vòng hậu môn trực tràng được lót bởi màu đỏ hồng, biểu mô cột không nhạy cảm.
Nguyên nhân
- Nguyên nhân chính xác của vết nứt hậu môn hiện chưa rõ.
- Một vết nứt hậu môn có thể là kết quả của chấn thương cơ học.
- Ngoài ra, các vết nứt hậu môn có liên quan đến tăng trương lực hậu môn trong nhiều năm.
- Một giả thuyết làm tăng trương lực hậu môn trong một nghiên cứu của Lund: synthase oxit (NO) giảm và do đó, giảm tổng hợp oxit nitric ở cơ vòng của bệnh nhân bị nứt hậu môn so với người bình thường.
- NO tạo điều kiện cho việc giãn cơ trơn của cơ thắt hậu môn bên trong.
Vết nứt hậu môn là loét do thiếu máu cục bộ và nghiên cứu khoa học phát hiện ra rằng những bệnh nhân bị nứt hậu môn có trương lực cơ thắt hậu môn khi nghỉ ngơi cao hơn đáng kể và giảm lưu lượng máu so với các tình nguyện viên khỏe mạnh.
Tuy nhiên, không phải tất cả bệnh nhân bị nứt hậu môn đều bị phì đại cơ thắt hậu môn hoặc không đủ cung cấp máu.
Nứt ống hậu môn thường xảy ra ở tuổi trung niên, nhưng cũng là nguyên nhân chảy máu hậu môn hay gặp ở tuổi thiếu niên . Đa số bệnh sẽ khỏi trong vài tuần với việc cải thiện tình trạng táo bón, nhưng một số ít nứt hậu môn sẽ thành mãn tính và cần phải điều trị bằng phẫu thuật.
Điều trị không phẫu thuật
Người ta ước tính rằng một nửa số bệnh nhân bị nứt hậu môn cấp tính sẽ được giải quyết các triệu chứng của bằng điều trị không phẫu thuật.
Thay đổi lối sống: Thay đổi chế độ dinh dưỡng hằng ngày, bổ sung thêm nhiều chất xơ vào chế độ ăn, uống nhiều nước hơn- khoảng 2-3l một ngày. Tập thể dục thường xuyên. Nếu vẫn không có hiệu quả, có thể đề nghị các biện pháp không phẫu thuật sau:
- Bổ sung chất xơ: cung cấp chất xơ thường xuyên giúp làm mềm phân và dễ đi tiêu, tránh gây nứt thêm.
- Ngâm hậu môn:. Ngâm nước ấm 10 đến 20 phút nhiều lần trong ngày, đặc biệt là sau khi đi tiêu, sẽ giúp thư giãn cơ thắt giúp dễ lành bệnh. Không sử dụng xà phòng hoặc tắm bông bóng vì có thể gây kích ứng vùng hậu môn.
- Dùng thuốc mỡ GANIkderma vào vùng hậu môn giúp giảm đau và giúp vết nứt mau lành.
- Botox: Tiêm một liều nhỏ của onabotulinumtoxinA (Botox) vào cơ vòng hậu môn làm liệt các cơ thắt trong vài tháng, gây giãn cơ thắt. Tác dụng phụ có thể bao gồm đau tại chỗ tiêm hay nhẹ, tạm thời rò rỉ khí hoặc phân (hậu môn không kiểm soát).
Phẫu thuật:
Nứt hậu môn mãn tính nếu không chữa lành với phương pháp điều trị khác, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật. Phẫu thuật liên quan đến việc cắt giảm một phần nhỏ của cơ vòng hậu môn để giảm co thắt và đau, giúp vết nứt mau lành.
CHUẨN BỊ BỆNH NHÂN TRƯỚC PHẪU THUẬT:
- Một phần quan trọng của việc chuẩn bị cho phẫu thuật là làm sạch phân trong đại tràng
- Sáng ngày phẫu thuật bệnh nhân nhịn ăn uống hoàn toàn, được bơm 1 tube Fleet enema 133 ml. Sau khi đi cầu hết phân, bệnh nhân cần tắm với xà phòng diệt khuẩn, sau đó sẽ được chích kháng sinh và chuyển phòng mổ
CHĂM SÓC BỆNH NHÂN SAU PHẪU THUẬT
Chăm sóc tại chỗ:
- Ngâm hậu môn với nước muối ấm ( 0,9 %) ít nhất 3-4 lần một ngày và sau mỗi lần đi tiêu. Điều này sẽ giúp giảm cơn đau co thắt trực tràng và làm sạch vết mổ. Không sử dụng giấy vệ sinh mà nên rửa bằng nước ấm sau khi đi tiêu.
- Vết mổ sẽ rỉ dịch vàng ít nhất 7-14 ngày. Dịch tiết sẽ giảm dần và sẽ hết hẳn vào khoảng tuần thứ tư.
- Dùng thuốc bôi ngoài GANIKderma để giảm đau và dùng thuốc nhuận trường để ngăn chặn táo bón.
Hoạt động:
- Tránh ngồi hoặc đứng lâu hơn 1 giờ tại một thời điểm. Trong 6 tuần đầu tiên, không nâng nhiều hơn 5 kg. Lưu ý không Khuân vác nặng vì điều này làm tăng nguy cơ chảy máu.
- Đừng lái xe trong khi uống thuốc giảm đau có nguồn gốc á phiện.
- Tái khám trước khi trở lại làm việc
- Hoạt động tình dục có thể được khi bạn cảm thấy thoải mái.
Tránh táo bón: Ăn nhiều chất xơ và có chế độ ăn uống cân bằng mỗi ngày để tánh táo bón.
Báo bác sĩ ngay khi có các triệu chứng:
- Chảy lượng lớn máu đỏ tươi từ trực tràng không dừng khi đè ép trực tràng trong 10 phút
- Nhiệt độ hơn 38,5 độ C cho 2 lần lấy cách nhau 4 giờ. Lấy nhiệt độ của bạn một lần mỗi ngày trong một tuần
- Dịch tiết có mùi hôi
- Sưng đau nhiều vùng mổ
- Đi tiêu không tự chủ
- Khó đi tiểu
Một vết nứt hậu môn là một vết rách của da và niêm mạc hậu môn.Trường hợp nhiều vết nứt được coi là không điển hình, và trường hợp này cần đảm bảo bệnh nhân được kiểm tra, xét nghiệm về các bệnh nhiễm HIV, bệnh Crohn, giang mai, lao, hoặc khối u ác tính về huyết học.
Tổng quan
Bệnh nhân mô tả nỗi đau của vết nứt hậu môn là cảm giác như “đi qua kính vỡ” và thường đề cập đến một cơn đau rát có thể tồn tại trong vài giờ sau khi đi đại tiện. Nhiều bệnh nhân có chất lượng cuộc sống thấp hơn vì đau. Chảy máu có thể là một triệu chứng liên quan đôi khi dẫn đến chẩn đoán sai vì bệnh trĩ cũng có triệu chứng này.
Giải phẫu học
- Ống hậu môn là phần cuối cùng của đường tiêu hóa dưới (GI), hoặc ruột già. Nó nằm giữa rìa hậu môn (lỗ hậu môn, hậu môn) ở đáy chậu bên dưới và trực tràng ở trên. Da quanh hậu môn bị keratin hóa, biểu mô vảy phân tầng với các phần phụ của da (ví dụ: Tóc, tuyến mồ hôi, tuyến bã nhờn, đầu dây thần kinh soma rất nhạy cảm với đau).
- Da ống hậu môn giải phẫu (anoderm) cũng bị keratin hóa, biểu mô vảy phân tầng; Nó có các đầu dây thần kinh soma nhạy cảm với đau, nhưng không có phần phụ của da. Niêm mạc ống hậu môn phẫu thuật là hình khối trong khu vực chuyển tiếp và cột trên khu vực này; nó không nhạy cảm với nỗi đau. Niêm mạc trực tràng phía trên vòng hậu môn trực tràng được lót bởi màu đỏ hồng, biểu mô cột không nhạy cảm.
Nguyên nhân
- Nguyên nhân chính xác của vết nứt hậu môn hiện chưa rõ.
- Một vết nứt hậu môn có thể là kết quả của chấn thương cơ học.
- Ngoài ra, các vết nứt hậu môn có liên quan đến tăng trương lực hậu môn trong nhiều năm.
- Một giả thuyết làm tăng trương lực hậu môn trong một nghiên cứu của Lund: synthase oxit (NO) giảm và do đó, giảm tổng hợp oxit nitric ở cơ vòng của bệnh nhân bị nứt hậu môn so với người bình thường.
- NO tạo điều kiện cho việc giãn cơ trơn của cơ thắt hậu môn bên trong.
Vết nứt hậu môn là loét do thiếu máu cục bộ và nghiên cứu khoa học phát hiện ra rằng những bệnh nhân bị nứt hậu môn có trương lực cơ thắt hậu môn khi nghỉ ngơi cao hơn đáng kể và giảm lưu lượng máu so với các tình nguyện viên khỏe mạnh.
Tuy nhiên, không phải tất cả bệnh nhân bị nứt hậu môn đều bị phì đại cơ thắt hậu môn hoặc không đủ cung cấp máu.
Nứt ống hậu môn thường xảy ra ở tuổi trung niên, nhưng cũng là nguyên nhân chảy máu hậu môn hay gặp ở tuổi thiếu niên . Đa số bệnh sẽ khỏi trong vài tuần với việc cải thiện tình trạng táo bón, nhưng một số ít nứt hậu môn sẽ thành mãn tính và cần phải điều trị bằng phẫu thuật.
Điều trị không phẫu thuật
Người ta ước tính rằng một nửa số bệnh nhân bị nứt hậu môn cấp tính sẽ được giải quyết các triệu chứng của bằng điều trị không phẫu thuật.
Thay đổi lối sống: Thay đổi chế độ dinh dưỡng hằng ngày, bổ sung thêm nhiều chất xơ vào chế độ ăn, uống nhiều nước hơn- khoảng 2-3l một ngày. Tập thể dục thường xuyên. Nếu vẫn không có hiệu quả, có thể đề nghị các biện pháp không phẫu thuật sau:
- Bổ sung chất xơ: cung cấp chất xơ thường xuyên giúp làm mềm phân và dễ đi tiêu, tránh gây nứt thêm.
- Ngâm hậu môn:. Ngâm nước ấm 10 đến 20 phút nhiều lần trong ngày, đặc biệt là sau khi đi tiêu, sẽ giúp thư giãn cơ thắt giúp dễ lành bệnh. Không sử dụng xà phòng hoặc tắm bông bóng vì có thể gây kích ứng vùng hậu môn.
- Dùng thuốc mỡ GANIkderma vào vùng hậu môn giúp giảm đau và giúp vết nứt mau lành.
- Botox: Tiêm một liều nhỏ của onabotulinumtoxinA (Botox) vào cơ vòng hậu môn làm liệt các cơ thắt trong vài tháng, gây giãn cơ thắt. Tác dụng phụ có thể bao gồm đau tại chỗ tiêm hay nhẹ, tạm thời rò rỉ khí hoặc phân (hậu môn không kiểm soát).
Phẫu thuật:
Nứt hậu môn mãn tính nếu không chữa lành với phương pháp điều trị khác, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật. Phẫu thuật liên quan đến việc cắt giảm một phần nhỏ của cơ vòng hậu môn để giảm co thắt và đau, giúp vết nứt mau lành.
CHUẨN BỊ BỆNH NHÂN TRƯỚC PHẪU THUẬT:
- Một phần quan trọng của việc chuẩn bị cho phẫu thuật là làm sạch phân trong đại tràng
- Sáng ngày phẫu thuật bệnh nhân nhịn ăn uống hoàn toàn, được bơm 1 tube Fleet enema 133 ml. Sau khi đi cầu hết phân, bệnh nhân cần tắm với xà phòng diệt khuẩn, sau đó sẽ được chích kháng sinh và chuyển phòng mổ
CHĂM SÓC BỆNH NHÂN SAU PHẪU THUẬT
Chăm sóc tại chỗ:
- Ngâm hậu môn với nước muối ấm ( 0,9 %) ít nhất 3-4 lần một ngày và sau mỗi lần đi tiêu. Điều này sẽ giúp giảm cơn đau co thắt trực tràng và làm sạch vết mổ. Không sử dụng giấy vệ sinh mà nên rửa bằng nước ấm sau khi đi tiêu.
- Vết mổ sẽ rỉ dịch vàng ít nhất 7-14 ngày. Dịch tiết sẽ giảm dần và sẽ hết hẳn vào khoảng tuần thứ tư.
- Dùng thuốc bôi ngoài GANIKderma để giảm đau và dùng thuốc nhuận trường để ngăn chặn táo bón.
Hoạt động:
- Tránh ngồi hoặc đứng lâu hơn 1 giờ tại một thời điểm. Trong 6 tuần đầu tiên, không nâng nhiều hơn 5 kg. Lưu ý không Khuân vác nặng vì điều này làm tăng nguy cơ chảy máu.
- Đừng lái xe trong khi uống thuốc giảm đau có nguồn gốc á phiện.
- Tái khám trước khi trở lại làm việc
- Hoạt động tình dục có thể được khi bạn cảm thấy thoải mái.
Tránh táo bón: Ăn nhiều chất xơ và có chế độ ăn uống cân bằng mỗi ngày để tánh táo bón.
Báo bác sĩ ngay khi có các triệu chứng:
- Chảy lượng lớn máu đỏ tươi từ trực tràng không dừng khi đè ép trực tràng trong 10 phút
- Nhiệt độ hơn 38,5 độ C cho 2 lần lấy cách nhau 4 giờ. Lấy nhiệt độ của bạn một lần mỗi ngày trong một tuần
- Dịch tiết có mùi hôi
- Sưng đau nhiều vùng mổ
- Đi tiêu không tự chủ
- Khó đi tiểu